انتخاب بین شیر مادر یا شیرخشک برای مادران به دلایل گوناگون مانند عدم توانایی در شیردهی، سیر نشدن نوزاد و… همواره چالش برانگیز است. به همین دلیل ممکن است بخواهید ببینید که به عنوان تغذیه سالم برای نوزادان شیر مادر بهتر است یا شیرخشک. از همان ابتدا باید بگوییم که در مجموع شیر مادر بهتر از شیرخشک است. اما این که چه عواملی باعث برتری آن می‌شوند را در ادامه این مقاله از کوکالو می‌توانید متوجه شوید.
شیرخشک بهتر است یا شیر مادر؟
در مجموع پزشکان توصیه می‌کنند که شیر مادر سالم‌ترین گزینه برای نوزاد است. از همین رو معمولاً توصیه می‌شود که در 6 ماه اول، اگر که در واقع شیرمادر می تواند نیازهای نوزاد را برطرف کند، صرفا شیرمادر به نوزاد داده شود. با این حال به دلایل گوناگون ممکن است برای مادران شرایط شیردادن به نوزادان فراهم نباشد. همچنین ممکن است که بهتر باشد به صورت ترکیبی از شیرمادر و شیرخشک استفاده کنند. از همین رو بهتر است که پیش از تصمیم گیری، حتما با پزشک خود مشورت کنند. در ادامه با مزایا و معایب شیرهای مادر و خشک آشنا می شوید.
فواید و چالش‌های شیر مادر برای نوزاد
اگرچه شیر مادر عوارض و مشکلات شیر خشک را ندارد. اما می‌تواند چالش‌هایی را برای مادران ایجاد کند. در ادامه با فواید و چالش‌های شیر مادر آشنا می‌شوید.
فواید شیر مادر در مقایسه با شیرخشک
- مطالعات نشان داده است خطر ابتلا به عفونت مانند عفونت‌های گوش در نوزادانی که شیر مادر خورده‌اند، کمتر اتفاق می‌افتد. زیرا در دوران شیردهی، آنتی‌بادی‌ها و سایر عوامل مبارزه با عفونت‌ها به نوزاد منتقل شده و سیستم بدنی او تقویت می‌شود.
- همچنین برخی از مطالعات در انجمن پزشکی آمریکا (AMA) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) نشان می‌دهد که شیر مادر در جلوگیری از آلرژی و برخی از بیماری‌های مزمن اثرگذار است.
- در مجموع شیر مادر می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات و بیماری‌هایی مانند اسهال، عفونت‌های تنفسی، مننژیت، آلرژی، آسم، دیابت و چاقی را کاهش دهد.
- شیر مادر اثرگذاری بیشتری نسبت به شیرخشک در رشد نوزادان نارس دارد.
- در تحقیقات علمی مشاهده شده است که نوزادان راحت‌تر می‌توانند شیر مادر را هضم کنند. در نوزادان مصرف کننده شیرخشک، گزارش‌های بیشتری در رابطه با ابتلا به اسهال یا یبوست دیده شده است.
- مادران شیرده معمولاً به 300 تا 500 کالری بیشتر در روز نسبت به مادران دیگر نیاز دارند. از همین رو نوزادان نیز طعم های بیشتری را نسبت به آن چه مادر خورده است، تجربه می کنند. همین عامل می تواند در بزرگسالی باعث شود تا نسبت به پذیرش طعم های گوناگون انعطاف بیشتری داشته باشند.
- علاوه بر نوزاد، شیردهی مادران نیز برای آن‌ها نیز مفید است. از یک طرف شیردهی به نوزاد باعث می‌شود تا کالری بسوزانند و در نتیجه احتمال بازگشت به وزن پیش از بارداری افزایش میابد. از طرف دیگر نیز مطالعات نشان داده است که در مادران شیرده، خطر ابتلا به سرطان رحم کاهش میابد. همچنین در کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه، فشارخون بالا، دیابت و بیماری‌های قلبی نیز کمک می‌کند.
چالش‌های شیردهی برای مادران
- درد نوک سینه طبیعی است. برای کاهش این درد حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- همان طور گفتیم، هضم غذا برای نوزادانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند راحت‌تر است. از همین رو مادران به زمان بیشتری برای رساندن کالری‌های بیشتر به خود نیاز دارند.
- مادران شیرده همانند دوران بارداری باید به غذاهایی که مصرف می‌کنند اهمیت زیادی بدهند. از همین رو باید مطابق با نظر پزشک، مواد غذایی لازم را به بدن برسانید.
- در مصرف میزان کافئین نیز باید دقت فراوانی شود و باید با نظر پزشک باشد. زیرا می‌تواند موجب بی قراری و تحریک پذیری در نوزادان نیز شود.
فواید و مضرات شیرخشک برای نوزاد
اگرچه شیرخشک در مقایسه با شیر مادر کمتر برای نوزادان مفید است اما این گونه نیست که فقط عوارض داشته باشد. از همین رو مادرانی که به هر دلیلی امکان شیردهی برای آن‌ها وجود ندارد نگران نباشند. در ادامه ابتدا با فواید شیرخشک و سپس با معایب آن آشنا می‌شوید.
فواید شیرخشک
- شیرخشک در مجموع حاوی لاکتوز، مواد معدنی و ویتامین‌ها است. از همین رو می‌توان نتیجه گرفت که مواد مغذی برای رشد نوزادان را دارا است.
- در واقع برخی مادران نگران این هستند که اگر به نوزاد خود شیر ندهند، پیوند محب آمیز نوزاد و مادر برقرار نمی‌شود. اما در واقع مطالعات نشان می‌دهد که این گونه نیست و میزان محبت و علاقه به میزان زمانی است که مادران برای نوزاد خود صرف می‌کنند بستگی دارد.
- شیر مادر حاوی بسیاری از مواد طبیعی و ویتامین‌ها به جز ویتامین D است. از همین رو معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند که شیرخشک‌های غنی شده و دارای ویتامین D را نیز به عنوان مکمل به نوزاد داده شود. البته تعیین این تشخیص در هر فردی متفاوت است. از همین رو توصیه می‌کنیم بدون تجویز پزشک اقدام به چنین کاری نکنید.
- خانم‌هایی که صرفاً از شیرخشک برای تغذیه نوزاد استفاده می‌کنند نسبت به مادران شیرده، کمتر می‌توانند نگران رژیم غذایی خود باشند.
عوارض شیرخشک
- از تفاوت‌های شیر مادر با شیرخشک این است که هضم شیرخشک برای نوزاد نسبت به شیر مادر سخت‌تر است. درنتیجه امکان ایجاد اسهال و یبوست نیز بالاتر است.
- همان طور که گفتیم، آنتی‌بادی‌های بیشتر از طریق شیر مادر منتقل می‌شود. از همین رو امکان ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌ها در نوزادان مصرف کننده شیرخشک بیشتر است.
- شیرهای خشک تولید شده همچنان نتوانسته‌اند تمامی مواد مغذی که از طریق شیر مادر تأمین می‌شود را در خود داشته باشند.
عوارض مصرف همزمان شیر مادر و شیرخشک
درمجموع مصرف همزمان شیر مادر و شیرخشک امکان پذیر است. با این حال این کار دارای مزایا و عوارض گوناگونی است. عمده مشکلاتی که می‌تواند به وجود بیاید در این است که به جای آب در شیشه شیر نوزاد، از شیر مادر استفاده شود. این عامل می‌تواند مشکلات گوارشی را برای نوزاد به وجود آورد. امکان ایجاد عفونت و تداخل در جذب مواد مغذی نیز وجود دارد. از همین رو دقت داشته باشید که پیش از مشورت با پزشک، به هیچ عنوان به صورت همزمان شیر مادر و شیر خشک را به نوزاد ندهید.
آیا شیر مادر چاق کننده است یا شیرخشک؟
اگرچه به ظاهر شیرخشک چاق کننده به نظر می‌رسد اما به دلیل نبود مواد مغذی موجود در شیر مادر، امکان لاغر شدن نوزادان پس از بزرگ شدن نیز بالاتر است. در واقع همان طور که بیان کردیم، شیر مادر منابع مغذی بیشتری را برای نوزاد تأمین می‌کند.
در انتخاب بین شیر مادر یا شیر خشک باید گفت که در مجموع شیر مادر بهتر است. زیرا مواد مغذی بیشتری را تأمین کرده و در کاهش خطر ابتلا به بیماری نوزاد و مادر تأثیر مثبتی دارد. از همین رو کوکالو به شما توصیه می‌کند که پیش از مصرف همزمان یا به تنهایی شیر مادر و شیرخشک حتماً به پزشک خود مشورت کنید.
